Foto ©: ''Uit de dagen van ouds...'
Aagtekerke,
Gereformeerde Gemeente
Gereformeerde Gemeente - Prelaatweg 17
- Orgeloverzicht - Andere orgels in Aagtekerke -
Kerkgebouw
In september 1875 werd er een kerk voor de Afgescheiden gemeente op Walcheren
gebouwd aan de Zandweg (thans Prelaatweg) te Aagtekerke. Op 18 april 1877
werd dit gebouw in gebruik genomen en op 5 april 1900 werd een zelfstandige
gemeente te Aagtekerke gevormd.
In 1908 besloten de leden om met behulp van nog bruikbare materialen een
nieuwe kerk te bouwen. Op zondag 29 augustus 1909 werd deze tweede kerk in
gebruik genomen.
In 1947 werd dit gebouw van centrale verwarming voorzien en er kwam eveneens een
nieuwe preekstoel.
Omdat deze kerk in de jaren '60 van de vorige eeuw in bouwkundig slechte staat bleek te verkeren,
werd in 1969 besloten tot nieuwbouw over te gaan. Op 30 september 1970 werd de
huidige kerk in gebruik genomen.
In 1991 werd het aantal zitplaatsen in de kerkzaal en de vergaderzaal uitgebreid
en ook werd het gebouw van een torentje voorzien.
Foto ©: ''Uit de dagen van ouds...'
Voormalig orgel
In 1941 kocht de Gereformeerde Gemeente van Aagtekerke een orgel. Door de oorlogsomstandigheden
kon het pas twee jaar later worden geplaatst. C. Verweijs leverde het. Het instrument bezat bij plaatsing in Aagtekerke 18 stemmen, verdeeld
over twee klavieren en pedaal.
|
De dispositie van het Verweijs-orgel (1943): |
|||||
|
Manuaal I: |
|
Manuaal II: |
|
Pedaal: |
|
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige gegevens: |
|||
Dit instrument in 1947 boven de kansel geplaatst en werd in 1966 door A. Nijsse belangrijk vernieuwd waarbij de tractuur pneumatisch werd gemaakt en de dispositie werd uitgebreid.
|
De dispositie van het Verweijs/Nijsse-orgel vanaf 1966: |
|||||
|
Manuaal I: |
|
Manuaal II: |
|
Pedaal: |
|
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige gegevens: |
|||
Het orgel werd in 1971 overgeplaatst naar de nieuwe kerk en hierbij voorzien van een nieuwe orgelkas. De tractuur werd hierbij elektro-pneumatisch. Ook werd de dispositie gewijzigd. Op het Hoofdwerk werd een Trompet 8' bijgeplaatst en op het Nevenwerk moest de Violine 4' plaats maken voor een Prestant 4'. Daarbij maakte Nijsse gebruik van pijpwerk van een orgel dat afkomstig was uit een kapel te Amsterdam. Naar alle waarschijnlijkheid ging het om het orgel in het Rooms Katholiek Jongensweeshuis tussen de Lauriersgracht en Elandstraat in Amsterdam. Daar stond oorspronkelijk een instrument van Mitterreither uit 1783, in 1915 grotendeels van nieuw binnenwerk voorzien door Gebr. Vermeulen. Op 27 maart 1971 werd het orgel opnieuw in gebruik genomen. In eerste instantie werd een imitatie-rugwerkfront achter de organist geplaatst, dat korte tijd later werd vervangen door een ander exemplaar.
|
De dispositie van het Verwijs/Nijsse/Vermeulen-orgel vanaf 1971: |
|||||
|
Manuaal I: |
|
Manuaal II: |
|
Pedaal: |
|
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige gegevens: |
|||
In 1979 werd het orgel opnieuw door A. Nijsse & Zoon gerestaureerd. Hierbij werd de elektro-pneumatische tractuur verwijderd en kwam er mechanische tractuur voor in de plaats. Dientengevolge werd het orgel voorzien van een nieuwe speeltafel en werd het tweede manuaal (in zwelkast) voorzien van een Octaaf 2'. Het imitatie-rugwerkfront werd verwijderd.
|
De dispositie van het Verwijs/Nijsse/Vermeulen-orgel vanaf 1979: |
|||||
|
Manuaal I: |
|
Manuaal II: |
|
Pedaal: |
|
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige gegevens: |
|||
Vrij recent is de Octaaf 2' van het tweede manuaal vervangen door een Dulciaan
8'.
In 2011 is een nieuw orgel in gebruik genomen waarbij pijpwerk uit het oude
orgel is hergebruikt.
|
De dispositie van het vermoedelijke Mitterreither/Vermeulen-orgel (1783/1915) tot 2011: |
|||||
|
Manuaal I: |
|
Manuaal II: |
|
Pedaal: |
|
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige gegevens: |
|||
Situatie 1966-1970 in het voormalig kerkgebouw.
Situatie 1977 met het loze rugwerkfront. Foto ©: J. Bouman
Foto ©: ''Uit de dagen van ouds...'
Huidig orgel
In februari 2007 is besloten het
huidige Verwijs/Nijsse/Vermeulen-orgel van de Gereformeerde Gemeente te
Aagtekerke te vervangen. Een in het leven geroepen orgelcommissie ging op zoek
naar een geschikt tweedehands pijporgel. Deze zoektocht was echter niet
succesvol. Daarom werd in april 2008 besloten een nieuw instrument te laten
bouwen.
De Zwitserse firma B. Edskes heeft opdracht gekregen om een nieuw instrument te bouwen van 29
stemmen, verdeeld over hoofdwerk, bovenwerk en pedaal. Hierbij is gebruik
worden gemaakt van pijpwerk uit het oude instrument, dat daarvoor volledig werd
aangepast. De Quint 1 1/2 van het bovenwerk is gereserveerd. Adviseur bij de
bouw was Herman den Hollander namens de
Orgelbouw Advies Commissie van de VOGG. Het Edskes-orgel
is op 2 februari 2011 in gebruik genomen.
|
De dispositie van het Edskes-orgel (2011): |
|||||
|
Hoofdwerk: |
|
Bovenwerk: |
|
Pedaal: |
|
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige gegevens: |
|||
Gerelateerde nieuwsberichten
'2011/02/19 Presentatie Edskes-orgel Gereformeerde Gemeente aan de orgelwereld'
2011/02/02: Ingebruikname Edskes-orgel Gereformeerde Gemeente Aagtekerke
2008/04/16: Bouw nieuw orgel Gereformeerde Gemeente Aagtekerke
Geraadpleegde bronnen
Sinke, J.P. (2007)
Zijn daan getoond en trouw'lijk hen geleid, 100 jaar Gereformeerde Gemeenten
1907-2007, deel I
Krabbendijke, Uitgeverij Van Velzen, 2007
Stoppelenburg,
H.M. (1976)
Uit de dagen van ouds, de geschiedenis van de Gereformeerde gemeente te
Sint-Jan ten Heere - Aagtekerke en van de Gereformeerde Gemeenten op Walcheren
Aagtekerke, Uitgeverij Den Hollander, 1976
Orgelarchief P. Sevestre
Met dank aan
J. Bouman
P. Bron
H. den Hollander
W. van Lieburg
A. Schot
D.P. Verhulst
J. Wisse