Borssele, Catharinakerk
Protestantse Kerk - Plein

- Orgeloverzicht - Andere orgels in Borssele -

Kerkgebouw
Bij de aanleg van de Vaate te Borssele in 1616 werd al ruimte gereserveerd voor de bouw van een kerk. De bouw daarvan liet echter door financiële tegenslagen bij bedijkingen lang op zich wachten. Men kerkte daardoor lange tijd in een gedeelte van het Gemeentehuis.
In 1846 werd begonnen met de bouw van een echte dorpskerk naar ontwerp van architect A. de Muijnck. Het betreft een gebouw in de zogenaamde ‘Waterstaatstijl’, waarvan diverse werden gebouwd in de jaren 1820-1860 naar ontwerpen van Waterstaat ingenieurs. Op 13 april 1851 werd het nieuwe kerkgebouw in gebruik genomen.
Bij een storm in 1965 is de toren scheef gewaaid. Deze werd twee jaar later hersteld en tevens voorzien van een nieuwe luidklok.

Orgel
In mei 1903 schonken 'de ambachtsheer dhr. A.W. van Borssele en van zijne Vrouw Baronesse van Brakel van Wadenoijen en Doornwerth’ een orgel voor de Catharinakerk te Borssele, zoals het opschrift op het oksaal vermeldt. Het instrument werd gebouwd door de Firma Gebr. Adema te Leeuwarden. Zij legden zich voornamelijk toe op de bouw van kleinere orgels, waarvan voorbeelden staan in de Hervormde Kerk in Almkerk (1876) en het Witte Kerkje in Zeist (1904). In juni 1903 werd het Adema-orgel in Borssele door de leverancier J.M.W. Stoker uit Hilversum opgebouwd en in gebruik genomen.

Oorspronkelijke dispositie van het Adema-orgel (1903):

Manuaal:
Prestant
Holpijp
Viola di Gamba disc.
Octaaf
Quint disc.
Octaaf


8 voet
8 voet
8 voet
4 voet
2 2/3 voet
2 voet

Pedaal:
Aangehangen


 

 

Werktuiglijke registers:
Tremulant

 

 

Overige gegevens:
Manuaalomvang: C-f’’’
Pedaalomvang: C-g
Stemming: evenredig zwevend
Toonhoogte: a’ = 440 Hz
Tractuur: mechanische sleeplade

 

 

In 1926 is het orgel gerestaureerd door de firma Dekker uit Goes.
In 1997 heeft de firma S. de Wit te Nieuw-Vennep een restauratie uitgevoerd waarbij de volgende wijzigingen zijn uitgevoerd: De Viola 8’ disc. is uit het orgel genomen en ligt opgeslagen in een kist achter het orgel. De bestaande Quint 2 2/3’ is op de plaats van de Viola geplaatst. Op de opengevallen plaats is een nieuwe Gedekte Fluit 4’ geplaatst. Op het aangehangen pedaal is een digitaal gesamplede Subbas 16’ als vrije stem geplaatst.

Dispositie van het Adema-orgel (1903) vanaf 1997:

Manuaal:
Prestant
Holpijp
Octaaf
Gedekte Fluit
Quint disc.
Octaaf


8 voet
8 voet
4 voet
4 voet
2 2/3 voet
2 voet

Pedaal:
Subbas 16 voet*


 

 

  Werktuiglijke registers:
   Tremulant

 

 

Overige gegevens:
Manuaalomvang: C-f’’’
Pedaalomvang: C-g
Stemming: evenredig zwevend
Toonhoogte: a’ = 440 Hz
Tractuur: mechanische sleeplade

 *Digitaal gesampled

 

 

Geraadpleegde bronnen

Ruiter, J. de (1994)
Borssele, dorp bewesten de vijfzode
Goes, de Koperen Tuin (1994)

Lasus, L (2006)
Adema, 150 jaar orgelbouw
Hillegom, Adema Kerkorgelbouw (2006)

Stichting Utrechts Orgelarchief Maarten Vente

Met dank aan
D. Schipper-Welleman

 

- Terug naar de top van deze pagina -