Oosterland,
Jodocuskerk
Protestantse Kerk - Zandweg 3
- Orgeloverzicht - Andere orgels in Oosterland -
Kerkgebouw
De
van oorsprong 14e-eeuwse kerk te Oosterland, welke was gewijd aan de Heilige
Judocus, werd in 1612 door brand gedeeltelijk verwoest. Alleen het 15e-eeuwse
koor, dat in de 19e eeuw met twee traveeën werd uitgebreid, en de uit de tweede
helft van de 14e eeuw daterende toren, die werd ingekort tot de huidige sobere
zadeltaktoren, bleven bewaard. Op de plaats van het schip verrees een
schoolgebouw.
De toren werd,
nadat deze bij een
geallieerd bombardement in januari 1945 zwaar beschadigd raakte, in 1949/50,
tegelijk met de restauratie van de kerk, hersteld. Op 27 augustus 1972 werd de
kerk na een volgende restauratie weer in gebruik genomen.
Eerste orgel
In
1894 besloot de kerkvoogdij van de Hervormde Kerk te Oosterland akkoord te gaan
met het voorstel van enkele heren om een orgel in deze kerk te plaatsen. Wat
voor een instrument dit was is niet bekend. Mogelijk betrof het een harmonium.
Tweede orgel
In 1905 werd het orgel uit 1894 op advies van de heer Bender te Leiden vervangen
door een nieuw orgel voorzien van mechanische sleepladen. Waarschijnlijk, wegens
de sterke gelijkenis met het orgel van de Hervormde Dorpskerk van Leidschendam
dat zeker door Van Gelder is gebouwd, werd het Oosterlandse orgel gebouwd door
J. van Gelder te Leiden.
|
De oorspronkelijke dispositie van het Van Gelder-orgel (1905): |
|||
|
Manuaal: |
|
Pedaal: Aangehangen |
|
|
Overige gegevens: |
|
|
|
Op basis van een offerte uit 1954 werd het instrument in 1956 gerestaureerd door W. van Leeuwen te Leiderdorp. Daarbij werd schade als gevolg van de watersnoodramp hersteld (vervanging geoxideerde metalen onderdelen), werd houtworm bestreden en werd de oorspronkelijke Cornet 3 sterk discant vervangen door een Mixtuur 3-5 sterk over het gehele klavier. Tevens werd het instrument, in verband met de aanpassing van de orgelgalerij, naar achteren verplaatst.
|
De dispositie van het Van Gelder-orgel (1905) vanaf 1956: |
|||
|
Manuaal: |
|
Pedaal: Aangehangen |
|
|
Overige gegevens: |
|
|
|
Rond 1980 werd wegens lekkages de windlade door de firma. Pels en Van Leeuwen te 's Hertogenbosch hersteld en werd het pijpwerk geherintoneerd.
Geraadpleegde bronnen
Archief Hervormde Gemeente berustend bij Streekarchivariaat Schouwen-Duiveland te Zierikzee.
Lambert Erné-archief, deel uitmakend van de collectie van de Maarten Vente Stichting, Universiteit Utrecht.
“De Mixtuur”, nr. 80 (september 1995), blz. 1010.
Zie ook de literatuurlijst met betrekking tot Schouwen-Duivelandse orgels van P. Sevestre
Informatie en foto's op deze pagina, tenzij anders vermeld: P. Sevestre